شاخص‌های بورس از جمله ابزارهای اساسی در بازارهای مالی هستند که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا وضعیت کلی بازار و تغییرات آن را بررسی کنند. این شاخص‌ها نه‌تنها معیار ارزیابی عملکرد بخش‌های مختلف بازار محسوب می‌شوند، بلکه نقشی مهم در تدوین استراتژی‌های سرمایه‌گذاری دارند.
در بازار بورس، سهام بسیاری از شرکت‌ها تحت معامله قرار می‌گیرد. شاخص بورس به عنوان معیاری برای سنجش وضعیت کلی بازار عمل می‌کند و در واقع میانگینی از قیمت تمامی سهام موجود در یک بازار است. به عبارت ساده‌تر، رشد شاخص بورس نشان‌دهنده افزایش میانگین قیمت سهام در بازار است. برای محاسبه شاخص بورس، روش‌های مختلفی وجود دارد. در گذشته، شاخص بورس تهران بر اساس میانگین وزنی محاسبه می‌شد. در این روش، قیمت هر سهم در مقدار سهم آن شرکت از کل بازار ضرب می‌شد.
به طور کلی، شاخص بورس فعلی در بورس تهران یک نوع شاخص بازدهی وزنی است. در این مدل محاسباتی، اگرچه ممکن است قیمت سهام برخی از شرکت‌ها کاهش یابد، اما اگر شرکت‌های کوچک‌تر روند مثبت داشته باشند، میانگین وزنی کلی شاخص ممکن است همچنان کاهش پیدا کند. دلیل این امر این است که وزن شرکت‌های بزرگتر در محاسبه شاخص بیشتر است و تغییرات قیمت آن‌ها تاثیر بیشتری بر شاخص دارد.
شاخص بورس در واقع عددی است که تغییرات قیمت در بازار بورس را اندازه‌گیری می‌کند و به ما نشان می‌دهد که آیا قیمت سهام در حال افزایش است یا کاهش. در بازار بورس، شاخص‌های مختلفی وجود دارند که هرکدام با استفاده از فرمول‌های خاص خود محاسبه می‌شوند، اما هدف مشترک همه آن‌ها اندازه‌گیری وضعیت کلی بازار است. این شاخص‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا روند کلی بازار و تغییرات قیمت را تحلیل کرده و تصمیمات بهتری در زمینه خرید و فروش سهام اتخاذ کنند.
مقدار شاخص کل = (ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه / ارزش جاری بازار سهام در زمان مبدا) × 100
شاخص کل بورس و سایر شاخص‌ها در صفحه اصلی وب‌سایت TSETMC قابل مشاهده هستند. همچنین، شما می‌توانید از طریق سامانه آنلاین کارگزاری خود، هم عدد و هم نمودار شاخص کل بورس را بررسی کنید.
در سطح جهانی، شاخص‌های متعددی وجود دارند که هر یک برای اهداف خاصی طراحی شده‌اند. این شاخص‌ها به سرمایه‌گذاران و تحلیلگران این امکان را می‌دهند که عملکرد بازارهای مختلف را بررسی و مقایسه کنند. در ادامه، چند نمونه از شاخص‌های معروف جهانی معرفی شده‌اند:
این شاخص یکی از معتبرترین شاخص‌های بورس در ایالات متحده است که عملکرد 500 شرکت بزرگ آمریکایی را دنبال می‌کند. شرکت‌های موجود در این شاخص بر اساس ارزش بازار وزن‌دهی می‌شوند. S&P 500 به‌عنوان معیاری برای ارزیابی وضعیت کلی اقتصاد آمریکا شناخته می‌شود و بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری این شاخص را دنبال می‌کنند.
این شاخص یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین شاخص‌های بورس در جهان است که عملکرد 30 شرکت بزرگ و با ثبات آمریکا را نشان می‌دهد. داوجونز یک شاخص قیمت‌محور است، به این معنا که شرکت‌هایی با قیمت سهام بالاتر تأثیر بیشتری بر شاخص دارند. این شاخص اغلب به‌عنوان نماینده‌ای از بازار سهام آمریکا در اخبار مالی مطرح می‌شود.
شاخص نزدک شامل بیش از 3000 شرکت عمدتاً فعال در حوزه فناوری و صنایع مرتبط است. این شاخص به دلیل تمرکز بر شرکت‌های فناوری‌محور، به‌عنوان معیاری برای ارزیابی وضعیت صنعت فناوری شناخته می‌شود. برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان مانند اپل، مایکروسافت و آمازون در این شاخص حضور دارند.
این شاخص نماینده بازار سهام ژاپن است و شامل 225 شرکت بزرگ ژاپنی می‌شود. نیکی نیز یک شاخص قیمت‌محور است که تغییرات قیمت سهام بر شاخص تأثیر مستقیم دارد.
علاوه بر شاخص‌های جهانی، بسیاری از کشورها و مناطق جغرافیایی شاخص‌های خاص خود را دارند. برای مثال، شاخص FTSE 100 در بریتانیا عملکرد 100 شرکت بزرگ بورسی این کشور را نمایش می‌دهد، در حالی که شاخص دکس (DAX) نمایانگر عملکرد بازار سهام آلمان است. این شاخص‌ها به سرمایه‌گذاران محلی و بین‌المللی کمک می‌کنند تا وضعیت اقتصادی و مالی یک کشور یا منطقه خاص را درک کنند.
شاخص‌هایی وجود دارند که به یک صنعت خاص یا گروهی از شرکت‌ها اختصاص دارند. برای مثال، شاخص نزدک 100 تنها بر 100 شرکت بزرگ تکنولوژی تمرکز دارد. همچنین شاخص‌هایی مانند شاخص انرژی یا شاخص مالی، عملکرد بخش‌های خاصی از اقتصاد را نشان می‌دهند.
برخی شاخص‌ها عملکرد شرکت‌های چندملیتی را در سطح جهانی دنبال می‌کنند. به‌عنوان مثال، شاخص MSCI World مجموعه‌ای از شرکت‌ها را از کشورهای مختلف شامل می‌شود و یک دید کلی از اقتصاد جهانی ارائه می‌دهد.
شاخص‌های بورس ابزاری حیاتی برای تحلیل بازارهای مالی هستند. آن‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا بدون نیاز به بررسی تک‌تک سهام، روند کلی بازار یا بخش‌های خاصی از آن را درک کنند. روش‌های مختلف محاسبه شاخص‌ها، از جمله وزنی بر اساس ارزش بازار، قیمت‌محور و هم‌وزن، هر کدام دیدگاه متفاوتی از عملکرد بازار ارائه می‌دهند. شاخص‌های جهانی مانند S&P 500، داوجونز و نزدک، همراه با شاخص‌های منطقه‌ای و تخصصی، نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و تحلیل وضعیت اقتصادی دارند.
در بسیاری از بازارهای بورس، شاخص‌هایی وجود دارند که بر اساس اندازه شرکت‌ها تعریف شده‌اند. این شاخص‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا بتوانند عملکرد شرکت‌های کوچک، متوسط و بزرگ را جداگانه بررسی کرده و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مناسبی برای هر گروه تدوین کنند.
شاخص‌هایی که عملکرد شرکت‌های بزرگ را دنبال می‌کنند، معمولاً شامل شرکت‌هایی با ارزش بازار بالا هستند. این شرکت‌ها اغلب پایدارتر، دارای درآمد ثابت و ریسک کمتری هستند. نمونه‌ای از این شاخص‌ها، S&P 500 است که 500 شرکت بزرگ آمریکایی را پوشش می‌دهد.
این شاخص‌ها برای بررسی شرکت‌هایی با اندازه متوسط طراحی شده‌اند. شرکت‌های متوسط اغلب انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به شرکت‌های بزرگ دارند و می‌توانند رشد قابل‌توجهی را تجربه کنند. S&P MidCap 400 یکی از معروف‌ترین شاخص‌ها در این دسته است.
شاخص‌های شرکت‌های کوچک بر شرکت‌هایی با ارزش بازار پایین تمرکز دارند. این شرکت‌ها معمولاً در مراحل اولیه رشد قرار دارند و پتانسیل بالایی برای رشد بلندمدت دارند، اما همزمان ریسک بیشتری نیز به همراه دارند. شاخص راسل 2000 (Russell 2000) یکی از معروف‌ترین شاخص‌هایی است که عملکرد 2000 شرکت کوچک را دنبال می‌کند.
سرمایه‌گذاری بر اساس اندازه شرکت‌ها، استراتژی‌های متفاوتی را می‌طلبد. برای مثال، سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر ممکن است به سراغ شرکت‌های کوچک بروند، چراکه این شرکت‌ها پتانسیل بازدهی بالاتری دارند. در مقابل، سرمایه‌گذارانی که به دنبال امنیت بیشتر هستند، می‌توانند بر شرکت‌های بزرگ تمرکز کنند.
استفاده از این شاخص‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا پرتفوی خود را متنوع کرده و ریسک را به‌طور موثرتری مدیریت کنند.
شاخص‌های بورس نه تنها وضعیت بازار سهام را نشان می‌دهند، بلکه ابزاری قدرتمند برای سنجش سلامت کلی اقتصاد نیز محسوب می‌شوند. تغییرات شاخص‌ها معمولاً بازتاب‌دهنده شرایط اقتصادی یک کشور هستند و تحلیل آن‌ها می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت فعلی و آینده اقتصاد ارائه دهد.
شاخص‌های بورس معمولاً به‌عنوان نشانه‌ای از رشد یا رکود اقتصادی عمل می‌کنند. رشد پایدار شاخص‌ها نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به اقتصاد و رشد شرکت‌ها است، در حالی که افت مداوم شاخص‌ها می‌تواند هشداری برای رکود اقتصادی باشد.
شاخص‌های تخصصی مانند شاخص انرژی یا شاخص مالی، عملکرد بخش‌های خاصی از اقتصاد را نشان می‌دهند. برای مثال، رشد شاخص مالی ممکن است نشان‌دهنده بهبود شرایط اعتباری و افزایش فعالیت‌های بانکی باشد.
دولت‌ها و بانک‌های مرکزی از شاخص‌های بورس به‌عنوان یکی از ابزارهای ارزیابی وضعیت اقتصادی استفاده می‌کنند. برای مثال، اگر شاخص‌های بورس به‌طور مداوم افت کنند، سیاست‌گذاران ممکن است اقداماتی مانند کاهش نرخ بهره یا ارائه بسته‌های حمایتی برای تقویت اقتصاد انجام دهند.
شاخص‌های بورس بازتاب‌دهنده سطح اعتماد سرمایه‌گذاران به اقتصاد هستند. اگر شاخص‌ها در حال رشد باشند، نشان‌دهنده اعتماد بالا به بازار و اقتصاد است، در حالی که افت شاخص‌ها می‌تواند به کاهش اعتماد و افزایش نگرانی‌ها اشاره کند.
تحلیل رفتار شاخص‌ها در دوره‌های زمانی بلندمدت می‌تواند به پیش‌بینی روندهای اقتصادی کمک کند. برای مثال، رشد مداوم شاخص‌های بورس در یک دوره طولانی ممکن است نشان‌دهنده حرکت اقتصاد به سمت پایداری و توسعه باشد.
شاخص‌های بورس، از شاخص‌های تخصصی گرفته تا شاخص‌های بر اساس اندازه شرکت‌ها، ابزارهای حیاتی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران هستند. این شاخص‌ها نه تنها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا عملکرد بازار را بررسی و استراتژی‌های خود را تدوین کنند، بلکه به‌عنوان یک معیار کلیدی برای سنجش سلامت اقتصاد نیز عمل می‌کنند. با استفاده از این شاخص‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند ریسک را مدیریت کرده، فرصت‌های سرمایه‌گذاری را شناسایی کرده و به‌طور موثرتری در بازارهای مالی فعالیت کنند.
شاخص‌های بورس ابزارهایی هستند که به سرمایه‌گذاران امکان تحلیل و بررسی عملکرد بخش‌های مختلف بازار را می‌دهند. مزایا شامل ارائه یک نمای کلی از بازار، ساده‌سازی فرآیند تصمیم‌گیری و امکان ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها است. همچنین، شاخص‌ها مبنایی برای مقایسه عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا پرتفوی‌ها فراهم می‌کنند. با این حال، محدودیت‌ها نیز وجود دارد. شاخص‌ها ممکن است تصویری کامل از بازار ارائه ندهند، زیرا اغلب تنها بخشی از سهام موجود را پوشش می‌دهند. همچنین، وزنی که به شرکت‌های بزرگتر داده می‌شود می‌تواند نمایی غیرمتوازن از عملکرد بازار ایجاد کند.
شاخص‌های وزنی، مانند S&P 500، بر اساس ارزش بازار شرکت‌ها محاسبه می‌شوند؛ یعنی شرکت‌هایی که سرمایه‌بازار بالاتری دارند، تأثیر بیشتری بر شاخص دارند. در مقابل، شاخص‌های قیمت‌محور مانند داوجونز، تنها به قیمت سهام توجه می‌کنند و تعداد سهام یا ارزش بازار شرکت را در نظر نمی‌گیرند. شاخص‌های وزنی به دلیل تمرکز بر اندازه واقعی شرکت‌ها، تصویر دقیق‌تری از بازار ارائه می‌دهند، اما شاخص‌های قیمت‌محور ساده‌تر و برای تحلیل روند قیمت سهام خاص مناسب‌تر هستند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی و ETFها از شاخص‌های بورس به‌عنوان الگو استفاده می‌کنند تا عملکردی مشابه بازار هدف داشته باشند. این نوع صندوق‌ها، سهامی که در یک شاخص خاص گنجانده شده‌اند را خریداری کرده و تغییرات ارزش آن‌ها را دنبال می‌کنند. این رویکرد هزینه‌های مدیریتی را کاهش داده و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد با هزینه کمتر به بازدهی مشابه بازار دست یابند. از سوی دیگر، این ارتباط باعث شده است که شاخص‌ها نه‌تنها ابزاری برای تحلیل بازار، بلکه راهنمایی برای مدیریت سرمایه نیز باشند.
شاخص‌های بورس به دلیل نشان دادن تغییرات قیمتی و ارزش سهام، به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا روندهای آینده بازار را پیش‌بینی کنند. این شاخص‌ها نمایی کلی از عملکرد بخش‌های مختلف اقتصادی ارائه می‌دهند. برای مثال، افزایش پایدار در شاخص‌هایی مانند S&P 500 می‌تواند نشان‌دهنده رشد اقتصادی باشد، در حالی که کاهش طولانی‌مدت ممکن است علامت رکود باشد.
تحلیلگران از این شاخص‌ها برای شناسایی الگوها و نقاط عطف در بازار استفاده می‌کنند. مثلاً بررسی شاخص‌های خاص صنعتی مانند نزدک برای تکنولوژی یا شاخص داوجونز برای شرکت‌های بزرگ می‌تواند تصویری از وضعیت صنایع مربوطه ارائه دهد. هرچند باید توجه داشت که شاخص‌ها تنها یک ابزار هستند و عوامل دیگری مانند سیاست‌های اقتصادی و شرایط جهانی نیز باید در نظر گرفته شوند.
برای تحلیل شاخص‌های بورس، روش‌های متعددی وجود دارد که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا درک بهتری از عملکرد بازار داشته باشند:
تحلیل شاخص‌ها نیازمند دقت و شناخت عمیق از متغیرهای موثر بر بازار است، زیرا عوامل خارجی نیز می‌توانند بر تغییرات شاخص‌ها تاثیر بگذارند.
شاخص‌های بورسی به عنوان معیارهایی برای ارزیابی عملکرد بازارها، نقشی کلیدی در سرمایه‌گذاری و تحلیل اقتصادی ایفا می‌کنند. در ادامه مهم‌ترین شاخص‌های بورسی دنیا معرفی و بررسی می‌شوند:
این شاخص عملکرد 500 شرکت بزرگ ایالات متحده را که در صنایع مختلف فعالیت می‌کنند، دنبال می‌کند. شاخص S&P 500 به صورت وزنی بر اساس ارزش بازار تنظیم می‌شود؛ یعنی شرکت‌هایی با سرمایه بزرگتر تأثیر بیشتری بر این شاخص دارند. این شاخص اغلب به عنوان نماینده‌ای برای کل بازار بورس آمریکا و معیاری برای ارزیابی اقتصاد این کشور استفاده می‌شود. رشد پایدار این شاخص می‌تواند نشانه‌ای از سلامت اقتصادی باشد.
یکی از قدیمی‌ترین شاخص‌های بورسی که عملکرد 30 شرکت بزرگ و پیشرو در ایالات متحده را اندازه‌گیری می‌کند. برخلاف S&P 500، این شاخص بر اساس قیمت سهام شرکت‌ها تنظیم می‌شود. داوجونز به دلیل تاریخچه طولانی و پوشش شرکت‌های "بلوت چیپ"، به عنوان یکی از شاخص‌های کلیدی اقتصادی شناخته می‌شود.
این شاخص بیش از 3000 شرکت فعال در حوزه فناوری و دیگر صنایع را شامل می‌شود و به طور خاص برای پیگیری عملکرد شرکت‌های فناوری محور طراحی شده است. رشد سریع این شاخص اغلب نشان‌دهنده افزایش نوآوری و پیشرفت در صنایع تکنولوژی است. نزدک همچنین شرکت‌های کوچک و بزرگ را با تمرکز بر استارتاپ‌های فناوری‌محور پوشش می‌دهد.
این شاخص عملکرد 2000 شرکت کوچک در بازار آمریکا را نشان می‌دهد و به عنوان معیاری برای ارزیابی وضعیت شرکت‌های کوچک و متوسط استفاده می‌شود. راسل 2000 به سرمایه‌گذاران دیدی از عملکرد بخش‌های کمتر شناخته شده و پرریسک‌تر بازار ارائه می‌دهد.
نیکی 225 شاخص برتر بورس توکیو است که عملکرد 225 شرکت بزرگ ژاپنی را دنبال می‌کند. این شاخص نمایانگر وضعیت اقتصادی ژاپن و شرکت‌های برتر این کشور است. شرکت‌های موجود در نیکی به صنایع متنوعی تعلق دارند، از تکنولوژی گرفته تا تولیدات صنعتی.
شاخص دکس 30 شامل 30 شرکت بزرگ و فعال در بورس فرانکفورت آلمان است. این شاخص به عنوان معیاری برای ارزیابی وضعیت اقتصادی منطقه یورو شناخته می‌شود و شرکت‌هایی در حوزه‌های خودروسازی، مهندسی و شیمیایی را پوشش می‌دهد.
این شاخص عملکرد 100 شرکت بزرگ در بورس لندن را دنبال می‌کند. شرکت‌های حاضر در FTSE 100 بخش عمده‌ای از ارزش بازار بریتانیا را تشکیل می‌دهند و شاخصی مناسب برای تحلیل وضعیت اقتصادی این کشور هستند.
این شاخص نمایانگر عملکرد کل بورس شانگهای است و سهام شرکت‌های داخلی و خارجی فعال در چین را شامل می‌شود. رشد سریع این شاخص معمولاً به عنوان نشانه‌ای از پیشرفت اقتصادی چین در نظر گرفته می‌شود.
این شاخص، عملکرد سهام شرکت‌های بزرگ و متوسط در بازارهای توسعه‌یافته جهانی را ارزیابی می‌کند. MSCI World معیاری برای سرمایه‌گذاران جهانی است که قصد دارند عملکرد بازارهای مختلف را در یک نگاه بررسی کنند.
این شاخص‌ها ابزارهای حیاتی برای تحلیل روندهای بازار، بررسی وضعیت اقتصادی و مدیریت سرمایه هستند. انتخاب شاخص مناسب برای تحلیل یا سرمایه‌گذاری بستگی به اهداف سرمایه‌گذاری و منطقه مورد نظر دارد. سرمایه‌گذاران باید از شاخص‌های جهانی برای ایجاد تنوع در پرتفوی و کاهش ریسک استفاده کنند.
شاخص‌های جهانی مانند MSCI World و FTSE All-World به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا عملکرد بازارهای مختلف را به صورت یکپارچه بررسی کنند. این شاخص‌ها نقش مهمی در سرمایه‌گذاری بین‌المللی دارند، زیرا به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا تنوع در پرتفوی خود ایجاد کنند و ریسک‌های مرتبط با تمرکز جغرافیایی را کاهش دهند.
این شاخص‌ها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با دیدی جامع‌تر، تصمیمات خود را بر اساس عملکرد بازارهای جهانی اتخاذ کنند و از مزایای رشد اقتصادی در مناطق مختلف بهره‌مند شوند.
شاخص‌های بورس در دو نوع تحلیل اصلی بازار سرمایه، یعنی تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، کاربرد دارند:
تحلیل تکنیکال:
در تحلیل تکنیکال، شاخص‌ها برای پیش‌بینی روندهای آتی بازار استفاده می‌شوند.
بررسی نمودارهای تاریخی شاخص‌ها کمک می‌کند تا نقاط حمایت و مقاومت، روندهای صعودی و نزولی، و الگوهای قیمتی شناسایی شوند.
برای مثال، یک تحلیل‌گر تکنیکال می‌تواند از شاخص نزدک برای بررسی حرکات سهام تکنولوژی استفاده کند.
تحلیل بنیادی:
در تحلیل بنیادی، شاخص‌ها به‌عنوان معیاری برای ارزیابی ارزش واقعی سهام استفاده می‌شوند.
مقایسه نسبت‌هایی مانند P/E (نسبت قیمت به درآمد) شرکت‌های موجود در یک شاخص می‌تواند تصویری از ارزش‌گذاری کلی بازار ارائه دهد.
همچنین، تغییرات شاخص می‌توانند نشان‌دهنده تغییرات اساسی در وضعیت اقتصادی باشند که تحلیل‌گر بنیادی از آن بهره می‌برد.
این دو رویکرد نشان می‌دهند که شاخص‌ها ابزارهای چندمنظوره‌ای هستند که برای هر دو روش تحلیل بازار اهمیت دارند.
شاخص‌های بورس ابزارهایی هستند که وضعیت کلی بازار سرمایه را نمایش می‌دهند و تغییرات قیمت و ارزش سهام را بررسی می‌کنند. در ایران نیز شاخص‌های متنوعی برای تحلیل بخش‌های مختلف بازار وجود دارند که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها معرفی می‌شوند.
این شاخص به عنوان اصلی‌ترین معیار بازار سرمایه ایران شناخته می‌شود و تصویری کلی از عملکرد بازار ارائه می‌دهد. شاخص کل، تغییرات قیمت سهام شرکت‌ها را به همراه سودهای پرداختی آن‌ها محاسبه می‌کند و معیاری برای سنجش بازدهی سرمایه‌گذاری در کل بازار به شمار می‌رود.
شاخص کل معمولاً در اخبار به عنوان معیاری از وضعیت کلی بازار مطرح می‌شود و برای سرمایه‌گذاران، معیاری برای ارزیابی روند بازار است. این شاخص، وزن بیشتری به شرکت‌های بزرگتر می‌دهد، زیرا ارزش بازار این شرکت‌ها بیشتر است.
در این شاخص، برخلاف شاخص کل، تمامی شرکت‌ها به صورت برابر در محاسبات تاثیرگذار هستند. یعنی تغییرات قیمت سهام شرکت‌های کوچک و بزرگ به یک اندازه در این شاخص بازتاب می‌یابد. این ویژگی باعث می‌شود شاخص کل هم‌وزن تصویری دقیق‌تر از عملکرد کلی بازار ارائه دهد، به‌ویژه زمانی که شرکت‌های بزرگ نوسانات شدیدی داشته باشند.
این شاخص فقط تغییرات قیمت سهام را در نظر می‌گیرد و سودهای پرداختی شرکت‌ها را محاسبه نمی‌کند. به همین دلیل، شاخص قیمت تنها نمایی از تغییرات عمومی قیمت سهام ارائه می‌دهد و برای تحلیل دقیق‌تر، باید همراه با سایر شاخص‌ها استفاده شود.
این شاخص مشابه شاخص قیمت است، اما همه شرکت‌ها، بدون توجه به اندازه یا ارزش بازار، وزنی برابر دارند. این ویژگی به تحلیل دقیق‌تر روند کلی بازار و شناسایی تاثیر نوسانات شرکت‌های کوچک کمک می‌کند.
این شاخص به بخشی از سهام شرکت‌ها که برای خرید و فروش در دسترس است، توجه می‌کند. سهام آزاد شناور، شامل سهامی است که صاحبان آن قصد ندارند برای مدیریت شرکت نگه دارند و به راحتی در بازار معامله می‌شوند. این شاخص برای ارزیابی بخش‌هایی از بازار که نقدشوندگی بیشتری دارند، مفید است.
این شاخص، تغییرات قیمت سهام 50 شرکتی که بیشترین نقدشوندگی را دارند، بررسی می‌کند. سازمان بورس این لیست را هر سه ماه به‌روزرسانی می‌کند. این شاخص برای شناسایی سهام شرکت‌های پرمعامله در بازار کاربرد دارد.
این شاخص بر اساس ارزش بازار 30 شرکت بزرگ بورس محاسبه می‌شود و تغییرات قیمت سهام این شرکت‌ها را نشان می‌دهد. این شاخص برای تحلیل وضعیت شرکت‌های بزرگ که تاثیر قابل‌توجهی بر بازار دارند، مفید است.
بورس تهران صنایع مختلفی مانند پتروشیمی، خودروسازی و فلزات اساسی را در بر می‌گیرد. شاخص صنعت تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تولیدی این صنایع را اندازه‌گیری می‌کند و هر صنعت نیز شاخص مخصوص به خود را دارد، مانند شاخص خودرو یا شاخص زراعت.
این شاخص تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی، مانند شرکت‌های سرمایه‌گذاری و لیزینگ‌ها را نمایش می‌دهد.
شاخص‌های بورس از جمله شاخص کل و سایر شاخص‌ها در وب‌سایت رسمی بورس تهران (TSETMC) و همچنین سامانه‌های معاملاتی کارگزاری‌ها قابل مشاهده هستند. نمودارها و تغییرات این شاخص‌ها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد که روند کلی بازار و بخش‌های مختلف آن را بهتر تحلیل کنند.
شاخص‌های بورس ایران ابزارهای قدرتمندی برای تحلیل وضعیت کلی و بخش‌های خاص بازار سرمایه هستند.
